[Variabelisering] Vervang de ca € 300,- vastrecht aardgas (netbeheerder en energieleverancier) door een hogere belasting op aardgas.

 

Variabelisering vastrecht is vanwege het anders stijgend vastrecht voor de nog niet gasvrije woningen sowieso wenselijk.

Het effect / nut van energiebelasting.

 'Mensen kunnen de energierekening niet betalen dus schaf de energiebelasting af'. Dat lijkt zo simpel maar energiebelasting heeft weldegelijk nut. De marktprijs voor aardgas wordt immers bepaald door vraag en aanbod. Belastingen en accijnsen verminderen de vraag en dus de marktprijs. Dankzij de hogere gasprijs wordt er meer geïsoleerd en worden bijvoorbeeld meer warmtepompen (of  omkeerbare airco's) geplaatst (ook wanneer alle elektriciteit voor een warmtepomp uit een gascentrale komt dan wordt er immers nog steeds aardgas bespaard. Het omzettingsverlies in een gascentrale is immers lager dan het rendement van een warmtepomp). En verder is het een zaak van efficiënter omgaan met je aardgasverbruik.

 Nu wordt dus regelmatig aangevoerd dat door de energiebelasting op aardgas er mensen in de kou zitten. Dit gaat dan niet zo zeer over energiebesparing maar energiearmoede. Maar elke politicus die, zogenaamd speciaal voor deze mensen, pleit voor verlaging van de energiebelasting vergeet de jaarlijkse € 526,- vaste teruggave van de energiebelasting. Verstook je als gevolg van energiearmoede jaarlijks slechts 800 m3 à € 1,50 per m3 dan is je, variabele, aardgasrekening € 526,- minder dan de 800 m3 maal € 1,50 zijnde € 674,- . Dat is over die 800 m3 dus slechts € 0,84 per m3. De marktprijs voor aardgas is thans circa € 0,50 per m3. Daar komt nog circa € 0,20 per m3 bij die de energieleverancier moet rekenen voor zijn kosten. Maar in dat geval ben je dankzij de energiebelasting, ondanks de jaarlijkse teruggave,  toch nog € 0,14 per m3 duurder uit. Of toch niet. Want het is juist dankzij deze energiebelasting dat de vraag en dus de marktprijs voor aardgas lager is.

 Daar komt uiteraard nog bij dat de overheid nu eenmaal belasting moet heffen. Dat is dan ook voor een groot deel belasting op een eerste levensbehoefte. Zoals belasting op je inkomen. Ondanks dat geld verdienen voor je eigen inkomen toch ook een eerste levensbehoefte is. En vaak gaat dat dan ook nog eens dubbel op.  Want als er niet gewerkt wordt, wordt er ook niets geproduceerd. Waaronder producten en diensten als levensmiddelen en gezondheidszorg die toch ook tot de eerste levensbehoefte behoren. Moeten we de inkomstenbelasting en btw dan ook maar afschaffen? Daarnaast is energieverbruik voor een groot deel géén eerste levensbehoefte. Dag en nacht, ook bij afwezigheid, de verwarming op 24 graden is dat bijvoorbeeld niet.

  Ook energiebelasting op elektriciteit heeft nut. Bijvoorbeeld, vier miljoen huishoudens zouden geen zonnepanelen hebben aangeschaft met de kale elektriciteitsprijs  van slechts 15 cent per kWh en de terugverdientijd dus 30 jaar zou zijn.

Variabiliseer het vastrecht voor aardgas.

 Er is bovendien nog een manier om, over alle huishoudens gemiddeld, dankzij een hogere (variabele) prijs het aardgasverbruik verder te laten dalen. Er is immers nog het vaste tarief voor elke aardgasaansluiting. Ook dit vastrecht zou voor huishoudens gevariabiliseerd kunnen worden.

 Het gemiddeld gasverbruik per huishouden is in Nederland 1200 m3. Het vastrecht, inclusief wat de energieleverancier rekent, is bij elkaar circa € 300,-. Dus als de € 300,- vastrecht over de 1200 m3 wordt uitgesmeerd is dat € 0,40 per m3. Maar men zou ook kunnen kiezen om een onderscheid te maken tussen appartementen, tussenwoningen, hoekwoningen en vrijstaande woningen.

                                                  Gemiddeld Verbruik           Gevariabiliseerd vastrecht (€ 300,-) per m3                     

Appartement                                      900 m3                               € 0,33                                     

Tussenwoning                                   1350 m3                               € 0,22

Hoekwoning/Tweeondereenkap   1600 m3                               € 0,19

Vrijstaand                                           2200 m3                               € 0,14

 Vanwege een dalend aantal woningen met een gasaansluiting en dus stijgende vastrechtkosten per nog aangesloten woning is variabilisering van het vastrecht sowieso wenselijk.

 Bovendien is het sowieso wenselijk dat het vastrecht voor aardgas wordt vervangen door een hogere belasting per m3 aardgas. Want die circa € 300,- kosten voor vastrecht (met daar bovenop de onderhoudskosten voor de cv-ketel) ga je immers ook besparen als je je aardgasaansluiting laat weghalen. Oók als je woning daarvoor eigenlijk net niet geschikt is. Met die ruim aan € 400,- aan besparing vastrecht en onderhoud cv-ketel per jaar zou je immers ook 1:1 elektrisch kunnen gaan bij verwarmen. En dat is als bij zeer lage buitentemperaturen de dan overgewaardeerde hybride warmtepompen één op één elektrisch ondersteund moet worden totaal niet wenselijk voor het beperkte elektriciteitsnet en de dan vaak beperkte opwekking van elektriciteit. En als meer huizen aardgasvrij worden moeten de netbeheerders hun kosten gaan verdelen over een steeds kleiner wordend aantal woningen met nog een aardgasaansluiting. Op een gegeven moment worden die vastrechtkosten zo hoog dat gasloos met één op één elektrische verwarming al rendabel zou worden. De netbeheerder, althans Enexis, stelt immers geen voorwaarde voor het verwijderen van de gasaansluiting (wat bovendien ook nog eens gratis is) dus ook als je één op éen elektrisch gaat verwarmen. Dat is overigens opmerkelijk. Want ten eerste is een centraal aangestuurde elektrische weerstandsverwarming vanwege het anders overbelast raken van het elektriciteitsnet volgens het bouwbesluit verboden. En ten tweede zijn het de netbeheerders zelf die overbelasting van het elektriciteitsnet moeten voorkomen.

Omslagpunt.

 Om terug te komen op het punt van energiearmoede. Stel dat een huishouden dat krap bij kas zit door een zuinig verbruik slechts 600 m3 verbruikt in hun tussenwoning. Nu betalen ze € 300,- aan vastrecht voor de netbeheerder en dat wat de energieleverancier per maand aan vaste kosten voor aardgas rekent. Door de variabilisering van het vastrecht gaan ze voor hun tussenwoning € 0,22 extra betalen per m3. Voor hun 600 m3 (stel dat ook in de situatie van energiearmoede ondanks een hogere prijs per m3 het verbruik het zelfde blijft) gaan ze dan dus 600 x € 0,22 meer betalen is € 132,-. Maar ze besparen dan wel de € 300,- aan vastrecht. Boven dit effect komt ook nog dat door de hogere variabele prijs er meer aardgas bespaard wordt en de marktprijs voor aardgas dus lager zal worden.

 

Leon Nelen.