DANKZIJ ENERGIEBELASTING BLIJVEN BIJ NEGATIEVE PRIJZEN WKK'S DRAAIEN EN STOOMKETELS NIET ELEKTRISCH BIJVERWARMD.

 Zonder E.B. zou de minimumprijs € 0,05 / kWh kunnen zijn. Maar bij negatieve prijzen moet nu € 0,06 aan E.B. en transporttarief betaald worden. Dus terwijl met 8 kWh een m3 aardgas bespaard zou kunnen worden blijven bijvoorbeeld warmtekrachtkoppelingen (WKK's, meestal aardgasmotoren) bij (bijna) negatieve stroomprijzen doordraaien. Ook worden dankzij de energiebelasting bij ook negatieve prijzen stoomketels dan niet elektrisch bijverwarmd. Het lijkt niet door te dringen. Maar als je bij negatieve stroomprijzen aardgas kan besparen voor later gebruik is óók een vorm van energieopslag.

 Over dit effect van de energiebelasting, maar dan niet speciaal gericht op negatieve stroomprijzen, had Een Vandaag al eerder een item: Duurzaamste glasteler van Nederland door hoge energiebelasting toch weer aan het gas: 'Het beleid werkt averechts' - EenVandaag (avrotros.nl)

 In 1996 is de energiebelasting voor o.a. aardgas en elektriciteit ingevoerd voor vergroening van ons belastingstelsel. Als gevolg van een toename van elektriciteit uit wind en zon wordt de stroomprijs echter steeds vaker negatief. Je zou dus verwachten dat aardgasgestookte stoomketels dan met een simpele elektrische weerstand aangepast kunnen worden om bij negatieve elektriciteitsprijzen ook gedeeltelijk elektrisch verhit te kunnen worden. En dat bij een negatieve prijs warmtekrachtkoppelingen ook uitgezet worden. Maar volgens Martien Visser, lector Energietransitie Hanzehogeschool en beheerder van de site www.energieopwek.nl,  blijven bij negatieve prijzen WKK's nog circa 1000 MW aan dan overbodige elektriciteit produceren. Er wordt dan dus door door blijven draaiende WKK's dus circa 1000 MW aan aardgas weg gegooid.

 Warmtekrachtkoppelingen zouden bij (bijna) negatieve prijzen anders uitgezet worden. De eerste horde die voor het verwarmen van stoomketels is of er van het net naar de fabriek voldoende transportcapaciteit is. En dat is er volgens mij zeker. Want waar een warmtekrachtkoppeling is, is immers voor de geproduceerde elektriciteit ook een aansluiting op het net. Bij een negatieve stroomprijs zou de elektriciteit dan ook immers de andere kant op kunnen. Dus van het, dan overvolle, net naar de fabriek waaronder bijvoorbeeld een stoomketel.

 Helaas is er echter vooralsnog ook bij negatieve prijzen de energiebelasting op de dan overvloedige elektriciteit. Voor een fabriek met een stoomketel en warmtekrachtkoppeling bedraagt deze als grootverbruiker € 0,0394 per kWh. Daar boven op komt ook circa € 0,02 per kWh aan transporttarief. Dus bij elkaar circa € 0,06 per kWh.

 De aardgasprijs voor grootverbruikers is nu circa € 30,- per MWh. Daar komt nog ca € 13,- per MWh aan energiebelasting  ((uitgaande van de € 0,13 energiebelasting per m3 welke ik nu niet omreken van m3 naar MWh)). In deze, versimpelde, berekening kost 1 MWh aan aardgas voor een grootverbruiker dus € 43,- per MWh. En aangezien het elektrisch bij verwarmen van stoomketels een rendement van 100 % heeft en het verwarmen met aardgas slechts een rendement heeft van 89 % (in tegenstelling tot een HR-ketel kan bij een stoomketel de condensatiewarmte in het rookgas immers meestal niet benut worden) zou daarmee de bodemprijs voor elektriciteit uit wind en zon dus € 43,- / 0,89 = € 48,- per MWh kunnen worden.

  Is het dan rendabel om bij een elektriciteitsprijs van € 0,00 de warmtekrachtkoppeling uit te zetten en een stoomketel te voorzien van een elektrische bijverwarming? Volgens deze rekensom, dankzij de energiebelasting, dus niet. Want 1 MWh geproduceerd uit aardgas kost € 43,- en 1 MWh geproduceerd uit gratis stroom kost € 0,06 x 1000 = € 60,- , aan uitsluitend energiebelasting en transporttarief.

 Is het mogelijk bij een (bijna) negatieve stroomprijs de energiebelasting af te schaffen als ook het transporttarief? Ja zeker. Waarom immers een groene verbruiksbelasting op een product waar dan tijdelijk een overschot aan is. En het transporttarief? Op zonnige zomerse middagen wordt het overschot aan elektriciteit immers lokaal door zonnepanelen opgewekt. Bovendien moet bij het door blijven draaien van een warmtekrachtkoppeling de geproduceerde elektriciteit toch ook getransporteerd worden. En laat nu de transportkosten van het bij proppen in een overvol elektriciteitsnet nu ook nog eens een stuk duurder zijn dan het dan af kunnen voeren van de overbodige elektriciteit.

 Wat zijn de gevolgen van deze kromme situatie. Er wordt op zomerse zonnige middagen niet alleen aardgas weg gegooid maar de elektriciteitsprijzen worden dankzij de doordraaiende WKK's alleen maar verder negatief. Daarvan zijn o.a. zonnepaneelbezitters (indirect) de dupe. Maar door de negatievere prijzen gaan STEG aardgascentrales sneller helemaal uit. Met als gevolg dat 's avonds er meer inefficiëntere gasmotoren aan moeten en dus 's avonds ook extra hoge stroomprijzen. Door de lagere elektriciteitsprijzen bij een overschot aan zon en wind moet dezelfde overheid ook meer uitkeren aan de SDE-minimumgarantieprijs.

 Het door blijven draaien van WKK's en het niet elektrisch bijverwarmen van stoomketels e.d. bij zeer lage stroomprijzen is niet het enige nadeel van de energiebelasting op elektriciteit terwijl de elektriciteitsprijzen negatief zijn. Heb je bijvoorbeeld zelf zonnepanelen en wordt de prijs 's middags negatief dan zou je je omvormer dus uit moeten zetten. Terwijl je tegelijkertijd op die zomerse zonnige middag ook zoveel mogelijk al je wasmachine e.d. moet laten draaien. Er is dan immers een stroomoverschot. Met de omvormer uit en je (af)wasmachine e.d. aan ga je echter wel stroom van het net afnemen. Wat dan totaal geen probleem zou zijn. Maar dankzij de dan nog geldende energiebelasting ga je over de stroom die je dan extra van het net afneemt wel als consument de € 0,13 / kWh aan energiebelasting betalen.

 Dus de energiebelasting en transportkosten voor elektriciteit bij ook negatieve prijzen zorgen er voor dat warmtekrachtkoppelingen vrolijk door blijven draaien. Als ook dat stoomketels bij negatieve elektriciteitsprijzen niet elektrisch worden bij verwarmd. Dat terwijl met het kunnen benutten van anders overtollige wind- en zonnestroom de bodemprijs € 48,- per MWh had kunnen zijn.

Leon Nelen.