SALDEREN 2.0. ZON MEETS WIND. HET NUT VAN EEN NEGATIEVE TERUGLEVERING TIJDENS DE ZONNEPIEKUREN OM MET TERUGLEVERING OVERIGE UREN TE KUNNEN BLIJVEN SALDEREN.
Zelf ben ik actief met het zo gunstig mogelijk gebruik van de opbrengst van mijn zonnepanelen. Dus zoveel mogelijk nuttig gebruik tijdens de zonnige zomerse middagen (en dan vooral de nog goedkopere weekenden), dan juist géén extra verbruik als in de winter de zon schijnt (want dan is overdag nog steeds de elektriciteit het duurst) maar juist zoveel mogelijk nuttig gebruik tijdens de windrijke winterse nachten en weekenden. Nu dus de uitdaging hoe je een dergelijk verbruik in een nieuw energiecontract kunt krijgen.
In 2023 dienden VVD en CDA een motie in voor een verbod op salderen per maand. Maar het zou mijns inziens juist mogelijk moeten worden dat de energieleverancier, ook na afschaffing van de salderingsplicht, zou kunnen blijven salderen apart over het zomer- en het winterseizoen. Op een zonnige winterdag is overdag de stroomprijs hoog. Dus wat zou dan toch het probleem om op zonnige wintermiddagen ingevoerde kWh's te kunnen salderen met kWh's welke je dan 's nachts verbruikt? En dat dan vervolgens aangevuld met kWh's die je in de zomer buiten de zogenaamde zonnepiekuren invoert? De vrijstelling energiebelasting en btw over de dan nog terug afgenomen kWh's komt dan wel te vervallen.
Dus waarom zou afschaffing van saldering niet inhouden dat, naast de dynamische contracten, geen enkele energieleverancier zou willen blijven salderen maar dan uitsluitend met de op zon-armere momenten ingevoerde stroom (dus de teruglevering buiten de zeer goedkope zomerse zonnepiekuren tussen 11:00 en 16:00 h)? Er wordt dan dus niet meer gesaldeerd met de netto-teruglevering tijdens de goedkope zomerse zonnepiekuren. Terwijl je over de teruglevering tijdens deze zomerse zonnepiekuren ook nog eens een zeer lage terugleververgoeding krijgt. Uiteindelijk gaat het er om wat je onder de streep overhoudt en vooral hoe elektriciteitsverbruik wordt gestuurd naar de goedkopere zonrijke- en windrijke momenten.
De salderingsregeling wordt om twee redenen afgeschaft. De beoogde regeringspartijen moeten een gat dichten in de begroting door de huidige vrijstelling van ca € 0,13 per kWh aan energiebelasting en btw op de nu gesaldeerde kWh's per 1 januari 2027 af te schaffen. Ondertussen maken de energiebedrijven hoge kosten met het verplicht salderen van de goedkope zomerse zonnestroom met de meestal dure fossiele winterstroom. Welke zij middels het rekenen van terugleverkosten voor rekening willen brengen bij de saldeerders zelf. Door de toename van het aantal zonnepanelen is er immers een groeiend prijsverschil ontstaan tussen het merendeel van de zomerse op het net ingevoerde zonnestroom en de stroom die het energiebedrijf 's avonds en in de winter aan de saldeerder verplicht moet terug leveren.
Alleen de 'zomerse zonnepiek-uren' (tussen 11:00 h en 16:00 h) veroorzaken salderingskosten, niet de overige ingevoerde kWh's.
Maar het zijn echter alleen de kWh's die tijdens zonnige zomerse middagen op het net worden ingevoerd die de energiebedrijven op kosten jagen. De kWh's terug geleverde zonnestroom in de (vroege) ochtend en tijdens de verbruikerspiek tussen 17:00 h en 21:00 h blijven immers wel goed van (markt)prijs. Alsook alle zonnestroom die in het winterseizoen (dus vanaf oktober tot maart), dus ook rond het middaguur, op het net worden terug geleverd. Bovendien zouden de kosten ook kleiner zijn als er zo min mogelijk gesaldeerd wordt tijdens de dure avondpiek (tussen 18:00 en 21:00h). En er juist ook zoveel mogelijk gesaldeerd wordt in de winter tijdens windrijke nachten en weekenden ('zon meets wind'). Want naast de overschotten op zonnige zomerse middagen leiden immers ook windrijke winternachten en - weekenden tot tijdelijke zeer lage stroomprijzen.
Een energiecontract met dynamische prijzen is al een voorbeeld waarbij de relatief duurdere zonarme kWh's (vooral die voor 11:00 h en na 16:00 h en in de winterperiode alle op het net ingevoerde kWh's) in feite gesaldeerd kunnen worden met de relatief goedkope windstroom tijdens windrijke nachten en weekenden.
Een mogelijkheid zou derhalve kunnen zijn van april tot oktober een vast contract met standaard kWh-prijzen en vanaf oktober tot april een dynamisch contract.
Een mogelijkheid zou derhalve kunnen zijn een mix met van april tot oktober een vast contract met standaard kWh-prijzen en vanaf oktober tot april een contract met dynamische uurprijzen. Met een gewoon (niet-dynamisch) contract van april tot oktober heb je dan geen stress wat te doen met de soms negatieve stroomprijzen op zonovergoten middagen vooral tijdens weekenden en feestdagen. Ook in dit hybride contract kunnen de uren van teruglevering ook worden opgesplitst in de zonnepiekuren (van 11:00 tot 16:00 h) en de overige zonuren waarin de marktprijs voor stroom meestal wel goed van prijs is. Na 1 oktober krijg je dan de teruglevering tijdens de goedkope zonnepiekuren uitbetaald voor bijvoorbeeld € 0,02 per kWh en de overige kWh's voor bijvoorbeeld € 0,07 per kWh. Gezien na 1 oktober je contract overgaat in een dynamisch contract kan je met je in de zomer teruggeleverde kWh's in de winter dan immers niet meer salderen. Je hebt dan van oktober tot april alle gelegenheid om je stroomverbruik vooral te sturen naar de goedkoopste momenten, met name de winterse windrijke nachten en weekenden.
Zolang deze mogelijkheid nog niet wordt aangeboden bieden dynamische contracten na afschaffing van de salderingsregeling dan voor alle bezitters van zonnepanelen uitkomst? Niet iedereen kan (en wil) het tijdstip van stroomverbruik sturen, zoals bijvoorbeeld met een eigen laadpaal (en een elektrische auto die dan op de zomerse middagen dan wel ook, leeg, thuis moet staan). Ook is het uitzetten van omvormers (of het affakkelen van stroomoverschotten) tijdens uren met een negatieve prijs voor velen een brug te ver.
Door het uitzetten van omvormers tijdens zonnige zomerse middagen levert de omvormer bovendien ook geen eigen zonnestroom om zelf te gebruiken. Daarnaast heeft het volledig uitzetten van omvormers of het met een elektrisch kacheltje (in de volle zomer dus) affakkelen van overtollige kWh's tijdens de zomerse zonnepiekuren ook (nog) een ander nadeel. Namelijk een door wolkenvelden wisselende opbrengst waardoor je tijdens het uitzetten van de omvormer of het affakkelen zelf juist elektriciteit gaat gebruiken. Het is immers nog steeds noodzakelijk je verbruik te blijven sturen naar de zonrijkste uren. De energieleverancier kan dit eigen stroomverbruik tijdens de dan even wat minder zonrijke momenten nog salderen. Maar de energieleverancier is na afschaffing van de saldering nu nog wel verplicht om over de van het net afgenomen kWh's nog wel energiebelasting en btw te heffen.
Ook daarom afschaffing energiebelasting en btw bij negatieve stroomprijzen gewenst.
Eerder pleitte ik al voor vervanging van de energiebelasting door een hoger btw-tarief op elektriciteit. Dat zou een ideale en simpele manier (en elk geval veel simpeler dan het verhaal wat nu volgt, ter info ik heb hier drie weken over na gedacht) om het elektriciteitsverbruik tijdens overschotten aan wind- en zonnestroom te bevorderen. Ook haalde ik eerder het probleem aan van dubbele energiebelasting bij het laden van batterijen uit het stroomnet waarmee later wordt teruggeleverd op het stroomnet. Hierbij is sprake van dubbele energiebelasting en btw. Want de consument die uw terug geleverde stroom gaat verbruiken betaalt immers ook energiebelasting. Als oplossing had ik het afschaffen van de energiebelasting en btw tijdens uren met (bijna) negatieve uurprijzen. Ook kan je nu met een dynamisch contract alleen geld verdienen door affakkelen van overtollige stroom als de negatieve prijs hoger is dan de energiebelasting. Geen energiebelasting en btw bij negatieve prijzen is ook een oplossing als energiebedrijven bij klanten met zonnepanelen netto terugleverkosten zouden gaan rekenen. (In mijn voorstel alleen tussen de zomerse zonnepiekuren, dus van april tot oktober tussen 11:00 h en 16:00 h). Want met netto terugleverkosten zouden panelenbezitters omvormers uit kunnen (laten) zetten of met elektrische kacheltjes de dan dure eigen stroomproductie kunnen affakkelen. Met de omvormer uit is er echter ook geen eigen zonnestroom voor het eigen verbruik. Want momenten met negatieve prijzen moet natuurlijk het geschiktste moment blijven voor het laten draaien van een (af)wasmachine e.d.. Dat kan dan nog wel door de energieleverancier technisch gezien gesaldeerd worden maar aan het betalen van energiebelasting en btw ontkomt men thans niet. Dus ook om deze reden is het gewenst om op momenten met (bijna) negatieve elektriciteitsprijzen (dus ook tijdens windrijke winterse nachten) voor PV-bezitters en batterijbezitters de energiebelasting en btw af te schaffen. Dus rekent het energiebedrijf een zeer lage, of een negatieve, prijs dan ook geen energiebelasting en btw.
Een verbod op zeer lage of zelfs netto terugleverkosten voor teruglevering op de zomerse middaguren werkt averechts.
Als een dynamisch contract geen mogelijkheid is, is er dan ook een tussenvariant van de huidige variabele en vaste energiecontracten met hun huidige terugleverkosten? Bijvoorbeeld een energiecontract waarmee je nog steeds met de op het net ingevoerde kWh's tijdens de zon-armere uren kan blijven salderen. Dus de kWh's geleverd voor 11:00 h en na 16:00 h en vanaf oktober tot april alle ingevoerde kWh's. Want deze op het net ingevoerde kWh's zijn immers wel goed van (markt)prijs. Dat houdt dan in dat je met de kWh's die je tijdens de zomerse zonnepiekuren teruglevert dan niet kan salderen. En je over deze zomerse zonnepiekuren (dus van april tot oktober tussen 11:00 h en 16:00h) een zeer schamele terugleververgoeding krijgt of zelfs netto terugleverkosten moet betalen. Al zijn die netto terugleverkosten € 0,02 per kWh. Het gaat er uiteindelijk om wat je na het salderen met de andere kWh's onder de streep overhoudt. Én de manier van kosten in rekening brengen niet leidt tot het maken van extra kosten.
Met het vervallen van de vrijstelling energiebelasting en btw door afschaffing van de salderingsregeling gaat dat dus inhouden dat je over de kWh's die je tussen maart en oktober tussen 11:00 en 16:00 h op het net netto teruglevert na 1 oktober een schamele € 0,02 terugleververgoeding per kWh krijgt. Maar daar staat dan tegenover dat je met een groot deel van je teruglevering zonder terugleverkosten over het verbruik kan blijven salderen, namelijk de kWh's die je buiten de zomerse zonnepiekuren terug levert.
In een rekenvoorbeeld ga ik uit van een installatie die jaarlijks gemiddeld 3000 kWh op kan brengen. In de huidige situatie (dus de terugleverkosten zijn niet afhankelijk van het moment van terug leveren) ga ik uit van een direct eigen verbruik (dus het verbruik voor de meter) van 500 kWh per jaar. Om na afschaffing van de plicht tot salderen saldering toch nog mogelijk te maken wordt er onderscheid gemaakt tussen de op het net geleverde kWh tijdens de zomerse zonnepiekuren (dus van april tot oktober tussen 11:00 en 16:00 h en de teruglevering tijdens de overige uren. Voor de netto teruglevering tijdens deze zomerse zonnepiekuren gelden geen terugleverkosten (je kan er in de winter immers niet mee salderen) en een terugleververgoeding van slechts € 0,02 per kWh. Met de teruglevering tijdens de andere uren (in de zomer voor 11:00 h en na 16:00 h en vanaf oktober tot april gedurende de gehele dag) kan vanaf oktober tot april wel gesaldeerd worden. Voor zover er dan nog een netto overschot zou zijn is de terugleververgoeding dan € 0,07 per kWh. En over het netto verbruik buiten de zomerse zonnepiekuren betaal je dan € 0,12 per kWh.
In de volgende berekeningen met verschillende salderingsvarianten wordt rekening gehouden met gedragsveranderingen als gevolg van ingevoerde terugleverkosten en mogelijkheid om op bepaalde momenten nog wel te kunnen salderen.
3000 kWh. Huidige situatie.
Saldering is nog niet wettelijk afgeschaft en de energieleverancier rekent derhalve ter compensatie terugleverkosten.
500 kWh direct eigen verbruik en 2500 kWh om mee te salderen levert een besparing op van 3000 x € 0,25 = € 750,-
Terugleverkosten over 2500 kWh à € 0,11 per kWh: = € 275,-
Netto opbrengst = jaarlijkse besparing vergeleken met geen zonnepanelen = € 475,-
3000 kWh Afschaffing saldering. Het nu meest waarschijnlijke contract. Je ontvangt een schamele terugleververgoeding voor alle kWh's die je zelf niet direct verbruikt. Voor alle elektriciteitsverbruik uit het net moet je betalen.
Einde vrijstelling energiebelasting en btw over de gesaldeerde kWh's.
De terugleverkosten komen te vervallen.
Energiebedrijf rekent een kale elektriciteitsprijs van € 0,12 per kWh met daar boven op de energiebelasting + btw van € 0,13.
De kWh-prijs wordt dus € 0,25.
Bij eigen direct verbruik, dus het verbruik voor de meter , bespaar je behalve de kale elektriciteitsprijs nog steeds de energiebelasting en btw.
500 kWh direct eigen verbruik levert op een besparing van 500 x 0,25 = € 125,-
De 2500 kWh waarmee je anders zou salderen worden met een terugleververgoeding à € 0,03 uitbetaald. = € 75,-
2500 kWh stroomafname à € -0,25 (waarvan € 0,13 aan energiebelasting en btw) = - € 625,-
Netto kosten per jaar = - € 625,-
Jaarlijkse besparing vergeleken met geen zonnepanelen (€ 125,- + € 75,-) € 200,-
3000 kWh Theoretisch contract.
Afschaffing wettelijke verplichting tot saldering. Klant behoudt het recht op salderen met de invoeding buiten de zomerse zonnepiekuren van april t/m oktober van 11:00 tot 16:00h.
Tijdens de zomerse zonnepiekuren (dus van april t/m oktober van 11:00 tot 16:00 h) blijft het electriciteitsverbruik gratis gezien er in binnen die periode wel gesaldeerd zal moeten mogen worden.
Indien over die uren het netto elektriciteitsverbruik hoger zou zijn (EV-lader of thuisbatterij) betaal je € 0,05 /kWh, maar dan is een dynamisch contract waarschijnlijker.
Klant behoudt het recht op salderen met de kWh's die buiten de zomerse zonnepiekuren worden teruggeleverd.
Klant ontvangt over voor de netto teruglevering tijdens de goedkope zomerse zonnepiekuren,
een terugleververgoeding van € 0,02 per kWh.
Tijdens windrijke nachten en weekenden is bij een marktprijs < € 0,02 is de stroom gratis en vrij van energiebelasting en btw.
Ook hier vervalt de vrijstelling energiebelasting en btw over uit het net terug opgenomen kWh's.
Energiebelasting en btw betaal je uiteraard niet over het verbruik voor de meter.
Geen dynamisch contract
Energieleverancier rekent € 0,12 / kWh als kale elektriciteitsprijs (dus nog zonder energiebelasting en btw)
over het verbruik boven het buiten de zomerse zonnepiekuren teruggeleverde kWh's.
Verbruik blijft 3000 kWh.
Waarvan 300 kWh verbruik tijdens de gratis uren tijdens windrijke nachten en weekenden.
Over de netto teruglevering buiten de zomerse zonnepiekuren ontvangt de klant een terugleververgoeding van € 0,08 / kWh
Maar aangezien er alleen gesaldeerd kan worden met kWh's geleverd tijdens de zonarme uren is er in dit voorbeeld tijdens de zonarme uren geen netto teruglevering.
Klant bespaart op de terugleverkosten alleen door zoveel mogelijk direct eigen verbruik tijdens die zonnepiekuren.
Dus niet met een thuisbatterij.
Normaal zou de klant een eigen direct verbruik hebben van 500 kWh. Maar doordat een direct eigen verbruik tijdens de zomerse zonnepiekuren ook tot een besparing leidt van € 0,02 per kWh aan terugleverkosten gaat het direct eigen verbruik omhoog van 500 naar 600 kWh.
Je neemt bij een jaarverbruik van 3000 kWh dus 2400 kWh terug op uit het net.
Direct eigen nuttig verbruik 600 kWh besparing 600 x € 0,25 = € 150,-
Plus gratis verbruik tijdens de zomerse zonnepiek uren uit het net (bijvoorbeeld wasmachine verbruikt meer dan vermogen PV) 100 kWh.
Hierover geen energiebelasting en btw (anders zou je tijdens negatieve prijzen en een dynamisch contract niet kunnen affakkelen).
besparing 100 x € 0,25 = € 25,-
Restant is dus teruglevering: 2400 kWh.
Waarvan 1200 kWh tijdens de zomerse zonnepiekuren en dus terugleverkosten.
(april t/m september = 183 dgn. 183 x 5 uur x 2,8 kW x 50 % bewolkt = ca. 1200 kWh.
Maar tijdens die uren heb je wel direct, nuttig, verbruik, stel 300 kWh, dus ca. 900 kWh terug levering tijdens de zonnepiekuren.
Terugleverkosten 900 x € 0,02 = - € 18,-
De overige 1200 kWh is terug levering tijdens de zonarme-uren. Dus in de zomer voor 11:00 h en na 16:00 h en alle terug geleverde kWh's van oktober tot april.
Met deze 1200 kWh kan je tijdens de zonarme uren dus wel salderen. Salderen met zonarmere teruglevering. Besparing 1200 x € 0,12 = € 144,-
Het totale nuttig eigen verbruik voor de meter is 600 kWh.
Het niet te salderen verbruik wordt daarmee 3000 - 600 -1200 = 1200. kosten 1200 x € 0,12 = - € 96,-
Waarvan 300 kWh gratis tijdens winterse windrijke nacht- en weekenden op uren met een marktprijs < € 0,02 / kWh.
Besparing 300 x € 0,12 = € 36,-
Over het gebruik tijdens windrijke nachten en weekenden geen E.B. en btw
Besparing 300 x € 0,13 = € 39,-
Energiebelasting en btw: kosten 2400 x € 0,13 = - € 312,-
Totale kosten € 390,-
Jaarlijkse besparing vergeleken met geen zonnepanelen 150 + 25 -18 + 144 + 36 + 39 = € 376,-
Het effect van het laden van een thuisbatterij tijdens de zomerse zonnepiekuren.
Wat is her effect van het laden van een thuisbatterij tijdens de zomerse zonnepiekuren met teruglevering buiten de zomerse zonnepiekuren (dus 's avonds of 's nachts) ? Je bespaart daarmee ten eerste de eventuele netto terugleverkosten tussen 11:00 en 16:00 h. Bovendien creëer je daarmee teruglevering op het net tijdens de zonarmere uren. Waarmee je vervolgens in de winter dus kan gaan salderen. Je bent dan echter wel beter uit met een dynamisch contract. Ook kan je je thuisbatterij dan ook gebruiken in de winter tijdens de goedkope uren met veel windenergie in de nacht en in het weekend. Ook daarmee zou je dan eventueel kunnen terugleveren. Dat is echter alleen maar mogelijk als de al genoemde dubbele energiebelasting wordt voorkomen door het afschaffen van de energiebelasting bij (bijna) negatieve prijzen.
Leon Nelen.
Reacties
Een reactie posten